حق تقدم چیست؟

این حق، همه‌ی دارندگان سهام شرکت را که دارای حق رأی بوده و یا ادعایی بر اندوخته‌های شرکت داشته باشند، مجاز می‌نماید تا نسبت به مالکیت در سهام و پذیره‌نویسی آن اقدام نمایند. سهام منتشره قبل از عرضه برای عموم مردم، به سهامداران شرکت عرضه می‌شود.‌ از آنجا که سهامداران شرکت نیز خواهان حفظ حقوق و موقعیت خود در شرکت هستند، انتظار دارند در هنگام افزایش سرمایه و انتشار سهام جدید از سوی شرکت، نسبت به سایر خریداران اولویت داشته باشند. آنها در استفاده یا صرف‌نظر کردن از این حق، مختار هستند. اما از آنجا که معمولاً قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکت، کم‌تر از قیمت بازار سهام است (قیمت پذیره‌نویسی معمولاً حدود 20- 15 درصد زیر قیمت بازار در زمان اعلان حق تقدم تعیین می‌شود)، سهامداران از این حق‌تقدم استفاده می‌کنند. حق‌تقدم‌های ناشی از افزایش سرمایه شرکت‌ها همانند سهام، در بورس قابل معامله است.. در صورتی که سهامدار تمایلی به دریافت سهم جدید نداشته باشد، می‌‌تواند با مراجعه به کارگزار، گواهی‌نامه حق‌تقدم خرید سهم خود را بر پایه قیمت روز بازار، به فروش برساند. حق تقدم‌ها عمر کوتاهی دارند. چنانچه سهامداران در مهلت اعلام شده، اقدام به پذیره نویسی نکنند یا از فروش گواهی حق‌تقدم صرف‌نظر کنند، شرکت پس از اتمام دوره پذیره‌نویسی، گواهی‌های مذبور را در بورس اوراق بهادار در معرض فروش قرار می‌دهد و مبلغ حاصل از فروش را پس از کسر ارزش اسمی و هزینه‌های مربوط، به حساب سهامدار واریز می‌کند. طبق عرف یا مقررات، سهامداران به‌طور مساوی مستحق دریافت سهام می‌‌باشند.

شرکت‌ها از این منابع مالی برای اجرای یک پروژه جدید یا بازپرداخت بدهی‌های جاری استفاده می‌کنند. انتشار حق تقدم به معنی عرضه سهام عادی جدید به سهامداران موجود است تا آنها بتوانند به اندازه درصد مالکیت خود، سهام جدید را به قیمت معین و در مهلت تعیین شده پذیره نویسی نمایند. هدف از اعطای حق‌تقدم، در ابتدا حفظ کنترل سهامداران موجود بر ادارة شرکت و همچنین حفظ حقوق آنها در مقابل کاهش بهای سهام در نتیجه انتشار سهام جدید است. اگر شرکتی به سهامداران خود حق‌تقدم خرید سهام بدهد، آنان می‌توانند درصد مالکیت خود را در شرکت حفظ کنند.

 

انواع حق تقدم

به طور کلی سه نوع حق تقدم وجود دارد:

1- حق تقدم برای خرید سهام عادی جدید(اضافی): رایج‌ترین شکل حق تقدم، از نوع حق خرید سهام عادی جدید است. از دیدگاه بلاک این‌گونه سهام عادی که به نسبت مالکیت برای سهامداران فروخته می‌شود، معادل با سهام جایزه است.

2- حق تقدم برای خرید اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام: حق تقدم برای خرید اوراق قرضه و هر نوع اوراق بهادار – غیر از سهام عادی- قابل تبدیل به سهام عادی نوعی دیگر از حق تقدم است که شرکت‌ها می‌توانند منتشر کنند.

3- حق تقدم برای خرید سایر اوراق بهادار یا دارایی‌ها: این حق تقدم‌ها برای خرید قرضه، سهام ممتاز، سهام شرکتهای فرعی و غیره، با تقسیم سود یا توزیع سرمایه در مقایسه با حق تقدم‌ برای خرید سهام عادی ارتباط نزدیک‌تری دارد.

 

مزایای عرضه حق تقدم

 الف- مزایا از دیدگاه سهامداران

1- حفظ قدرت کنترل:

حق تقدم باعث حفظ کنترل سهامداران فعلی بر روی شرکت می‌شود. اگر مدیران، موقعیت خود را نزد سهامداران فعلی مستحکم ببینند، عرضه سهام به صورت حق تقدم راترجیح می‌دهند. اما اگر این موقعیت را سست ببینند، با انتشار سهام جدید و فروش آن به سایر سرمایه‌گذاران، میزان کنترل سهامداران فعلی را کم‌رنگ می‌کنند تا توان برکناری مدیریت فعلی را از دست بدهند.

2- حمایت سهامداران و تأمین منافع آنها در برابرکاهش قیمت سهام:

انتشار سهام جدید به قیمت پایین، قیمت بازار سهام را کاهش می‌دهد. وقتی سهامداران حق تقدم خود را اعمال نکنند و بفروشند، این کاهش به زیان آنها خواهد بود. اما اگر سهامداران از حق خرید خود استفاده کنند، زیانی از این بابت به آنها تحمیل نمی‌شود.

3- در آمریکا می‌توان حق تقدم را به‌صورت اعتباری خریداری کرد. در حالی که عرضه عمومی سهام عادی را نمی‌توان به‌صورت اعتباری خرید، بلکهباید به‌صورت نقدی عرضه شود.

4- گاهی گفته می‌شود که عرضه حق تقدم به این دلیل برای سهامداران مفید است که آنها می‌توانند سهام را به قیمت چانه زنی یا "مذاکره‌ای" خریداری نماید.

5- در شرایطی که حداقل سرمایه مورد نیاز است، خرید حق تقدم به سرمایه کمتری در مقایسه با عرضه‌های عمومی نیاز دارد.

6- مالیات کمتری برای دریافت حق تقدم و فروش آنها نسبت به دریافت سود نقدی درنظر گرفته می‌شود.

7- هزینه‌های خرید کاهش می‌یابد. گواهی‌نامه‌های حق تقدم با توجه به این که در مهلت معینی قابل خرید و فروش هستند، در طول این مدت، بدون عوارض تمبر، قابل خرید می‌باشند و ...

8- در صورتی که درآمدهای فعلی و آتی شرکتی رضایت بخش باشد و قیمت بازار به این درآمدها پاسخ دهد، عرضه حق تقدم با سیاست تقسیم سود نسبتاً کم، جذاب است.

 

ب- مزایا از دیدگاه شرکت

1- هزینه فروش سهام از طریق حق تقدم از هزینه فروش سهام به عموم بسیار کمتر است.

2- انتشار حق تقدم، نسبت اهرمی را کاهش داده و ظرفیت استقراض شرکت را بالا می‌برد.

3- کاهش قیمت به دنبال عرضه حق تقدم، تقاضا برای سهام شرکت را افزایش می‌دهد.

4- اشتیاق سهامداران و بازار سرمایه را برمی‌انگیزاند و در نتیجه باعث بالارفتن امکان تأمین مالی شرکت می‌شود و هزینه سرمایه‌ کاهش می‌ یابد.

5- عرضه حق تقدم از عرضه خصوصی مفیدتر است. شرکتی که بازار گسترده و جذابی برای سهام خود ندارد یا از مالکیت متمرکز برخوردار است، تلاش برای فروش سهام جدید خود را تنها روی سهامدارانی متمرکز می‌کند که از قبل درباره شرکت شناخت دارند.

6- انتشار حق تقدم، بدون آسیب رساندن به حقوق سهامداران، قیمت بازار را کاهش می‌دهد. بنابراین انتشار حق تقدم، به احتمال زیاد، با موفقیت همراه خواهد بود.

7- شرکت با عرضه حق تقدم به سهامداران خود، محبوبیت خود را نزد آنها بالا می‌برد.   

 

معایب عرضه حق تقدم

1- تکمیل فرایند عرضه حق تقدم، زمان‌بر و طولانی است.

2- عرضه حق تقدم ممکن است باعث رقیق شدن بیشترEPS  و سود نقدی در مقایسه با عرضه عمومی نقدی شود.

3- عدم اطلاع سهامداران و ناتوانی مالی آنها در پذیره‌نویسی حق تقدم به زیان آنها تمام می‌شود. لذا این موضوع، وفاداری گروه سهامدارن دارای حاشیه باریکی از کنترل شرکت را کاهش می‌دهد. 

4- پس از اعمال حق تقدم‌ها و بعد از چند ماه، اوراق سهام به دست سهامداران می‌رسد و لذا سهامداران امکان فروش آن را تا چند ماه آینده نخواهد داشت که این وضعیت، قدرت نقدینگی سهام حاصل از عرضه حق تقدم را ضعیف کرده و به تأخیر می‌اندازد.

5- شرکت‌ها ادعا می‌کنند که اگر محدودیت رعایت حق تقدم در کار نباشد، می‌توانند از طریق عرضه عمومی به سرمایه‌گذاران، سرمایه خود را سریع‌تر افزایش دهند تا از طریق انتشار حق تقدم.

6- اگر سرمایه‌گذاران بزرگ و عمده برای خرید سهام به قیمتی بیش از قیمت پذیره‌نویسی مایل باشند، عرضه حق تقدم، چنین فرصتی را از دست شرکت خارج می‌کند. زیرا سهام جدید بایستی با قیمت پذیره‌نویسی به سهامداران معینی عرضه شود.        

آموزش مقدماتی و حرفه ای بورس
سه شنبه ۱ شهریور۱۳۹۰

تحقق 368 ریالی EPS پاکسان طی نیمه نخست امسال

شرکت پاکسان صورت های مالی میان دوره 6 ماهه منتهی به 31 خردادماه امسال را حسابرسی شده منتشر و طی آن اعلام کرد این شرکت طی دوره 6 ماهه یاد شده 638 میلیارد و 563 میلیون ریال درآمد حاصل از فروش داشت که پس از کسر بهای تمام شده دوره از آن 87 میلیارد و 886 میلیون ریال سود ناخالص دوره محاسبه شد.

از سود ناخالص دوره نیز هزینه های عمومی اداری کسر و با اضافه شدن خالص درآمدهای عملیاتی 71 میلیارد و 722 میلیون ریال سود عملیاتی دوره محاسبه شد.

از سود عملیاتی دوره 6 ماهه یاد شده نیز هزینه های عملیاتی و مالیات کسر شد و پس از اضافه شدن خالص درآمدهای متفرقه سود خالص دوره به 49 میلیارد و 625 میلیون ریال رسید و بر این اساس 368 ریال سود به ازای هر سهم اختصاص داده شد.

همچنین پس از اضافه شدن سود انباشته ابتدای دوره به سود خالص این شرکت در پایان دوره 6 ماهه یاد شده 159 میلیارد و 398 میلیون ریال سود انباشته پایان دوره در حساب های خود منظورر کرد.

سه شنبه ۱ شهریور۱۳۹۰

اصول موفقیت در بازار سرمایه

۱) حفظ سرمایه همیشه اولویت اول است.
سرمایه‌گذار خبره:	سرمایه‌گذار بازنده:
براین باور است که همیشه اولویت اول حفظ سرمایه است. این باور زیر بنای روش سرمایه‌گذاری او می‌باشد.	از سرمایه‌گذاری تنها یک هدف دارد ـ «به دست آوردن پول زیاد». در نتیجه غالباً در حفظ سرمایه با شکست مواجه می‌شود.

 

۲) اجتناب از ریسک به صورت جدی
سرمایه‌گذار خبره:	سرمایه‌گذار بازنده:
در نتیجه (روش شماره ١)، مخالف ریسک است.	فکر می‌کند که سودهای کلان تنها از طریق پذیرش ریسک‌های بزرگ، بدست می‌آیند.

 

۳) برای انتخاب، خرید، و فروش سهام، سیستم شخصی خودتان را طراحی کنید.
سرمایه‌گذار خبره:	سرمایه‌گذار بازنده:
او سیستم شخصی خود را برای انتخاب، خرید، و فروش سرمایه‌گذاری‌ها ایجاد کرده و آزمایش کرده است.	هیچگونه سیستمی ندارد. یا سیستم شخص دیگری را اتخاذ کرده است، بدون آنکه آن را آزمایش و یا با شخصیت خود سازگار کند. (هنگامی که چنین سیستمی برای او مؤثر واقع نمی‌شود، سیستم دیگری را اتخاذ می‌کند که آن هم موثر واقع نمی‌شود.)

 

۴) از سرمایه‌گذاری در بخشهایی که با معیارهایتان سازگار نیست، اجتناب کنید.
سرمایه‌گذار خبره:	سرمایه‌گذار بازنده:
از سرمایه‌گذاری در بخشهایی که با معیارهایش سازگار نیست، اجتناب می‌کند. می‌تواند به آسانی به هر چیز دیگری ‌«نه» بگوید.	هیچ معیاری ندارد، یا معیارهای دیگران را اتخاذ می‌کند. نمی‌تواند به طمع خود، «نه» بگوید

 

۵) فوراً اقدام کنید
سرمایه‌گذار خبره:	سرمایه‌گذار بازنده:
به محض تصمیم‌گیری اقدام می‌کند.	کارها را به تعویق می‌اندازد.

 

۶) از سیستم خود مصرانه پیروی کنید.
سرمایه‌گذار خبره:	سرمایه‌گذار بازنده:
از سیستم خود مصرانه پیروی می‌کند.	دائماً سیستم خود را زیر سوال می‌برد – البته اگر سیستمی داشته باشد. معیارها و اهدافش را برای توجیه کارهایش تغییر می‌دهد.

 

۷) اشتباهات خود را بپذیرید و فوراً آنها را اصلاح کنید.
سرمایه‌گذار خبره:	سرمایه‌گذار بازنده:
او می‌داند که ممکن است اشتباه کند. لحظه‌ای که متوجه اشتباهاتش می‌شود، آنها را اصلاح می‌کند. در نتیجه به ندرت پیش می‌آید که مشکلات او چیزی بیش از زیانهای کوچک باشد.	دست از سرمایه‌گذاری‌هایی که در آنها شکست خورده نمی‌کشد و امیدوار است که بتواند ضررش را جبران کند. در نتیجه اغلب از زیان‌های بزرگ رنج می‌برد.

 

۸) هرگز در مورد کاری که در حال انجام آن هستید چیزی نگویید.
سرمایه‌گذار خبره:	سرمایه‌گذار بازنده:
تقریباً هیچگاه درباره کاری که در حال انجام آن است با کسی سخن نمی‌گوید. به اینکه دیگران در مورد تصمیمات سرمایه‌گذاری او چه فکری می‌کنند، علاقه‌ای ندارد و خود را درگیر آن نمی‌کند.	همواره در مورد سرمایه‌گذاری‌های فعلی‌اش با سایرین صحبت می‌کند و به جای آنکه تصمیمات خود را با واقعیت بسنجد، آنها را با نظرات دیگران محک می‌زند.

آموزش مقدماتی و حرفه ای بورس
دوشنبه ۳۱ مرداد۱۳۹۰

هفت گناه نابخشودنی در سرمایه گذاری

گناه اول:

باور داشتن این موضوع که برای بدست آوردن بازده‌های بیشتر، باید حرکت بعدی بازار را پیش‌بینی کرد.

واقعیت:

سرمایه‌گذاران بسیار موفق در پیش‌بینی حرکت بعدی بازار، هیچگونه برتری نسبت به من یا شما ندارند.

.........................................

گناه دوم:

باور «مشاور»: اگر من نمی‌توانم بازار را پیش‌بینی کنم، حتماً شخصی هست که بتواند این کار را انجام دهد ـ تمام کاری که باید انجام دهم، پیدا کردن آن شخص است.

واقعیت:

اگر شما بتوانید واقعاً آینده را پیش‌بینی کنید، آیا آگاهی خود را از روی پشت بام‌ها به همه اعلام می‌کنید؟ یا آنرا به هیچکس نمی‌گوئید با ارائه درخواست خرید به شرکت کارگزاری و انجام معامله پول زیادی بدست می‌آورید؟

الاین گارزارلی، یک تحلیل‌گر تکنیکال ناشناس بود که در ١٢ اکتبر ١٩٨٧، «فروپاشی مالی قریب الوقوعی در بازار سهام» را پیش‌بینی کرد. این پیش‌بینی دقیقاً یک هفته پیش از دوشنبه سیاه اکتبر بود.

..................................................

گناه سوم:

باور این موضوع که اطلاعات داخلی راه بدست آوردن پول کلان می‌باشد.

واقعیت:

وارن بافت، ثروتمندترین سرمایه‌گذار دنیا است. منبع مورد علاقه او برای کسب رهنمودهایی برای سرمایه‌گذاری، معمولاً به طور مجانی در دسترس است: گزارشات سالیانه شرکت‌ها!

.....................................................

گناه چهارم:

تنوع بخشی (متنوع سازی پورتفو)

واقعیت:

سابقه خیره‌کننده وارن بافت، از تشخیص تعداد محدودی سهم‌های برجسته ـ و سپس سرمایه‌گذاری کلان تنها در همین چند شرکت، ناشی می‌شود.

..............................................

گناه پنجم:

باور این موضوع که برای بدست آوردن سود‌های بزرگ باید ریسک‌های بزرگ انجام داد.

واقعیت:

همچون کارآفرینان، سرمایه‌گذاران موفق نیز به شدت مخالف ریسک هستند و هر کاری بتوانند انجام می‌دهند تا از ریسک اجتناب کنند و زیان را به حداقل برسانند.

............................................

گناه ششم:

باور داشتن به وجود یک «سیستم»: شخصی در جایی، سیستمی بوجود آورده است ـ با برخی از پیچیدگیهای خاص در تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، معاملات کامپیوتری، مثلث‌های گان، یا حتی طالع بینی ـ که سود سرمایه‌گذاری را تضمین می‌کنند.

واقعیت:

این باور، یکی از پیامدهای باور داشتن کلام مشاور است ـ اگر یک سرمایه‌گذار بتواند تنها به سیستم یک مشاور دسترسی پیدا کند، قادر خواهد بود به همان میزانی که مشاور می‌گوید پول در‌آورد. آسیب‌پذیری منطقی گسترده در مورد این گناه نابخشودنی در سرمایه‌گذاری این است که چرا افرادی که سیستم‌های مربوط به معامله را می‌فروشند، پول خوبی بدست می‌آورند.

................................................

گناه هفتم:

باور به اینکه شما می‌دانید در آینده چه چیزی رخ می‌دهد ـ و مطمئن بودن از اینکه بازار باید «بطور اجتناب ناپذیر»، درستی باور شما را اثبات کند.

واقعیت:

این باور یکی از ویژگی‌های عادی کسانی است که اشتیاق بیش از حدی به سرمایه‌گذاری دارند. تقریباً همه با ایروینگ فیشر موافق بودند، هنگامی‌که او مدعی شد: «سهام به سطح بالای جدیدی رسیده است.» ـ دقیقاًچند هفته قبل از فروپاشی مالی بازار سهام در سال ١٩٢٩! هنگامی‌که در دهه ١٩٧٠ ارزش طلا افزایش یافت، باور اینکه بوجود آمدن تورمی حاد غیرقابل اجتناب است، آسان بود. با توجه به قیمت‌هایyahoo.com،Amazon.com،eBay، و صدها شرکت اینترنتی دیگر، که هر روز افزایش می‌یافت، شعار وال‌استریت در دهه ١٩٩٠: «سود مهم نیست»، درست به نظر می‌رسید.

 

آموزش مقدماتی و حرفه ای بورس
دوشنبه ۳۱ مرداد۱۳۹۰

معرفی صندوق های سرمایه گذاری مشترک (Mutual Funds)

مقدمه

طی دو دهه ی گذشته صندوق های سرمایه گذاری مشترک از محبوبیت زیادی در بین سرمایه گذاران برخوردار شده اند. در حال حاضر بیش از 80 میلیون نفر در آمریکا در صندوق های سرمایه گذاری سرمایه گذاری کرده اند و برای بسیاری از سرمایه گذاران، سرمایه گذاری در بورس به معنای سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری است. در همین راستا در سرتاسر جهان صندوق های سرمایه گذاری به شکل ها و روش های مختلف و به عنوان ابزاری مفید و کارآمد برای سرمایه گذاری در اوراق بهادار شکل گرفته اند. ایران نیز از این قاعده دور نبوده است و در حال حاضر صندوق های متعددی در بازار سرمایه ی ایران در حال فعالیت هستند. در تئوری، سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری بسیار مطلوب و مورد توصیه خبرگان است، ولی در عمل این کار باید با دقت و بررسی عمیق انجام شود.

صندوق سرمایه گذاری مشترک چیست؟

صندوق سرمایه گذاری چیزی نیست جز مجموعه ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار. در واقع می توان آن را به صورت شرکتی در نظر گرفت که در آن افراد مختلف پول های خود را روی هم می گذارند و در سبدی از اوراق بهادار سرمایه گذاری می کنند. درنتیجه، شما به جای سرمایه گذاری در یک سهم یا اوراق مشارکت خاص در یک صندوق سرمایه گذاری مشترک سرمایه گذاری می کنید. شما براساس قوانین و مقررات مرتبط با پرداخت مبلغی در مجموعه ی سبد سرمایه گذاری می کنید. همین تنوع در سرمایه گذاری سبب کاهش خطر آن می شود و سبب افزایش جذابیت صندوق سرمایه گذاری می شود. صندوق سرمایه گذاری به سه روش به سرمایه گذاران خود سود می دهد: 1. سود ناشی از معاملات سهام یا اوراق مشارکت موجود در سبد سرمایه گذاری. 2. سود نقدی سهام و یا بهره ی پرداخت شده به اوراق مشارکت موجود در سبد سرمایه گذاری. 3. افزایش ارزش سهم سرمایه گذار در صندوق سرمایه گذاری که سرمایه گذار می تواند با فروش سهم خود در صندوق سود کسب کند. معمولاً صندوق ها این امکان را به شما می دهند که به جای دریافت سود نقدی، آن را دوباره در خود صندوق، سرمایه گذاری کنید و بدین ترتیب مالک تعداد بیشتری از واحدهای صندوق شوید.

مزایای صندوق های سرمایه گذاری

1. مدیریت حرفه ای: یکی از مزایای مهم صندوق های سرمایه گذاری آن است که توسط گروهی از تحلیل گران و افراد حرفه ای مدیریت می شوند و همین مساله نکته ی بسیار مهمی برای سرمایه گذاران به ویژه سرمایه گذاران خرد و غیر حرفه ای به شمار می رود. 2. تنوع: براساس تئوری های مالی با افزایش تنوع در سرمایه گذاری می توان خطر سرمایه گذاری را کاهش داد و کاهش قیمت یک سهم را با افزایش در سایر اوراق بهادار جبران کرد. معمولاً سبد صندوق های سرمایه گذاری بزرگ حاوی ده ها سهم و یا اوراق مشارکت متنوع است تا خطر سرمایه گذاری به حداقل برسد. 3. سادگی: سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری ساده است و نیازی به تحلیل های پیچیده ندارد.

معایب صندوق های سرمایه گذاری

1. مدیریت حرفه ای: همانطور که مدیریت حرفه ای یکی از مزایای صندوق های سرمایه گذاری است یکی از معایب آن نیز به شمار می رود. چون مدیران حرفه ای ممکن است به فکر منافع خود باشند و همواره در جهت بهتر شدن بازده ی سرمایه گذاران عمل نکنند (به ویژه اگر درآمد آن ها ارتبط چندانی با سود صندوق نداشته باشد.) 2. تنوع زیاد: تنوع بیش از حد ممکن است سبب کاهش بازده ی سرمایه گذار شود زیرا اگر در یک سهم سود زیادی کسب کنید به دلیل آنکه آن سهم بخش کوچکی از سبد را تشکیل می دهد، بازده ی شما تغییر چندانی نخواهد داشت.

انواع صندوق های سرمایه گذاری

صندوق های سرمایه گذاری بسیار متنوعی در سطح جهان وجود دارد. ولی به طور کلی صندوق های سرمایه گذاری در سه دسته از ابزارهای مالی سرمایه گذاری می کنند: اوراق دارایی (سهام)، اوراق بدهی (اوراق قرضه شرکتی) و اوراق قرضه/مشارکت دولتی (بدون ریسک). بازده صندوق های سرمایه گذاری، با استفاده از ارزش خالص دارایی یا NAV ارزیابی شده و واحدهای آن قیمت گذاری می شوند. یکی از انواع معروف صندوق های سرمایه گذاری، صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در بورس(Exchange Traded Fund) یا ETF نام دارد که گرچه مانند صندوق های سرمایه گذاری معمولی است ولی مانند یک سهم در بازار سرمایه معامله و قیمت آن در نتیجه ی عرضه و تقاضا مشخص می شود.

ارزش خالص دارایی ها یا NAV (Net Asset Value)

همانطور که گفته شد شما با پرداخت مبلغی مالک بخشی از صندوق سرمایه گذاری می شوید. NAV یا ارزش خالص دارایی ها در واقع ارزش مجموعه ی سرمایه گذاری صندوق تقسیم بر تعداد سهام آن است که در پایان هر روز معاملاتی با توجه به تغییرات قیمت سهام، اوراق بهادار و سود های نقدی تعلق گرفته به آن محاسبه می شود.

صندوق های سرمایه گذاری موجود در ایران

در ایران براساس اساسنامه ی تاسیس صندوق های سرمایه گذاری، تعدادی صندوق سرمایه گذاری در حال فعالیت هستند که مشخصات و عملکرد آنها قابل مشاهده است. هر صندوق سرمایه گذاری خود دارای سایت اینترنتی مجزایی نیز هست. در سایت هر یک از صندوق های سرمایه گذاری اطلاعات زیادی در مورد نحوه ی سرمایه گذاری، ابطال آن و سایر موارد و مسایل قانونی وجود دارد.
آموزش مقدماتی و حرفه ای بورس
دوشنبه ۳۱ مرداد۱۳۹۰

مراحل انجام معاملات در بورس تهران

نحوه­ ی انجام معامله
انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران از طریق کارگزاران انجام می‌شود. به عبارت دیگر راه دیگری برای معامله سهام و تغییر مالکیت آن به جز از طریق کارگزاران وجود ندارد. این کارگزاران که در انجام معاملات نقش نماینده ی خریدار و یا فروشنده را ایفا می‌کنند، دارای مجوز کارگزاری از سازمان بورس هستند. کارگزاران می توانند فعالیت های دیگری از قبیل مشاوره، سبدگردانی و بازارگردانی نیز انجام دهند.

افتتاح حساب یا دریافت کد معاملاتی
اگر سرمایه گذاری تازه وارد هستید باید حتماً کد معاملاتی دریافت کنید. از آن‌جا که دادوستد اوراق بهادار با استفاده از سامانه رایانه ‌ای و براساس کد خریدار و فروشنده انجام می‌شود، لازم است همه ی خریداران و فروشندگان دارای کد منحصر به خود باشند تا کارگزار بتواند براساس آن به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازد. کد معاملاتی، شناسه‌ای 8 کاراکتری است که از سه حرف اول نام خانوادگی و یک عدد تصادفی تشکیل شده است. کد معاملاتی سرمایه‌گذار منحصر به فرد است و هر سرمایه‌ گذار یک کد معاملاتی دارد. دریافت کد معاملاتی از طریق کارگزار و با ارائه ی مدارک شناسایی (رونوشت شناسنامه و شماره ملی) و فقط برای یک ‌بار انجام می‌ شود. دریافت کد معاملاتی معمولاً دو روز کاری طول می کشد.

تکمیل فرم سفارش خرید یا فروش
در این فرم اطلاعات مورد نیاز اعم از مشخصات شرکت کارگزاری، مشخصات سرمایه‌گذار، نام، تعداد و قیمت اوراق بهادار، چگونگی پرداخت یا دریافت وجه قید می ‌شود. تعیین قیمت اوراق بهادار با مشتری است و مشتری می‌ تواند تقاضای خرید یا فروش اوراق بهادار را در قیمت مشخصی تقاضا کند یا اینکه تعین قیمت را به کارگزار و شرایط بازار واگذار کند. انجام معامله بدون پر کردن فرم فوق امکان ندارد. در برخی کارگزاران امکان خرید و فروش اینترنتی وجود دارد. در چنین کارگزاری هایی مشتری ابتدا باید قراردادهایی خاص با کارگزار منعقد کرده و سپس از طریق اینترنت سفارش خود را وارد نماید. در معاملات اینترنتی نیاز به پر کردن فرم سفارش در هر دفعه نیست.
براساس قانون، سهام داری که مایل به خرید سهم است باید قبل از سفارش، مبلغ مورد نظر را به حساب کارگزاری واریز کند. برای فروش نیز به همراه داشتن سند سهم الزامی است.

ساعات معامله
معاملات اوراق بهادار در بورس تهران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته به جز روزهای تعطیل عمومی، از ساعت 9:00 تا 12:00 و در یک نشست معاملاتی و از طریق تالارهای معاملات انجام می شود. در حال حاضر علاوه بر تالار حافظ که تالار اصلی معاملات است، تالارهای دیگری توسط بورس یا شرکت‌های کارگزاری در تهران و شهرهای دیگر دایر شده است. خرید و فروش اوراق بهادار مستلزم حضور سهام داران در تالارها نیست و سهام داران می‌توانند از طریق مراجعه به دفاتر شرکت‌های کارگزاری برای خرید و فروش اوراق بهادار اقدام کنند.

ورود سفارش به سامانه معاملاتی
پس از دریافت سفارش خرید یا فروش، کارگزار سفارش‌های دریافتی را با حفظ نوبت وارد سامانه ی معاملات می‌کند. اولویت‌بندی درخواست‌ها در صف تقاضای خرید(فروش) ابتدا براساس قیمت‌های پیشنهادی خرید(فروش) صورت می‌گیرد و از بالاترین(پایین‌ترین) تا پایین‌ترین(بالاترین) قیمت اولویت‌بندی می‌شوند. به عبارت دیگر در صف تقاضای خرید(فروش) سهام، اولویت با سفارش‌هایی است که قیمت پیشنهادی بالاتری(پایین‌تری) دارند. در صورتی که قیمت‌های پیشنهادی خرید(فروش) در دو یا چند سفارش یکسان باشند صف تقاضا(عرضه) براساس زمان ورود سفارش خرید(فروش) به سامانه ی معاملات اولویت‌بندی می‌شود و سفارشی که زودتر از دیگر سفارش‌ها وارد سامانه ی معاملات شده باشد از اولویت برخوردار است. باید به یاد داشت که در مواقعی ممکن است سهم دارای صف باشد. یعنی تعداد زیادی خریدار سهم باشند بدون آنکه فروشنده ای باشد و یا عده زیادی مایل به فروش آن باشند ولی خریداری وجود نداشته باشد. در هر دو صورت ممکن است معامله ی سهم مورد نیاز چندین روز طول بکشد.

محدودیت های بورس
در بورس تهران تغییرات قیمت هر سهم در طول یک روز محدود است. به عبارت دیگر قیمت هر سهم در هر روز نسبت به قیمت بسته شدن روز قبل می تواند سه و نیم درصد بالا یا پایین برود. به عنوان مثال اگر قیمت سهم در آخر روز گذشته 1000 ریال باشد، امروز قیمت سهم حداکثر 1035 و حداقل 965 ریال خواهد شد. سهام شرکت-ها ممکن است به دلایل مختلفی از قبیل مجمع عمومی و تعدیل سود خود بسته شوند. در اولین روزی که نماد شرکت دوباره باز می شود، تغییرات قیمت آن نامحدود است.
یکی دیگر از محدودیت های دیگر بورس تهران حجم مبناست. حجم مبنا درصدی از تعداد سهام شرکت است که توسط بورس تعیین می شود و برای اینکه تغییرات قیمت طی یک روز لحاظ شود باید سهام شرکت حداقل به تعداد حجم مبنا معامله شود. در غیر این صورت تغییرات قیمت به اندازه نسبت حجم معامله شده به حجم مبنا خواهد بود. فرض کنید حجم مبنای شرکتی 100 هزار سهم و تغییرات قیمت آن در روز جاری 2 درصد باشد. اگر 100 هزار سهم و بیشتر معامله شود، تغییر قیمت سهم برابر همان دو درصد خواهد بود ولی اگر به عنوان مثال تنها 50 هزار سهم معامله شود، قیمت سهم در آخر روز به میزان 50 هزار تقسیم بر 100 هزار ضربدر 2 درصد یعنی 1 درصد افزایش خواهد یافت. به همین دلیل قیمت سهامی که با صف-های سنگین مواجه بوده و حجم معاملات آن ها پایین است در پایان روز تغییرات زیادی نخواهد یافت.

تسویه معاملات
پایاپای و تسویه معاملات توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تسویه وجوه و سه روز بعد از انجام معامله (T + 3) صورت می‌گیرد. البته در فردای روز خرید سهم می توان آن را فروخت ولی پول سهم فروخته شده را سه روز کاری پس از انجام معامله می توان از کارگزاری دریافت کرد.
آموزش مقدماتی و حرفه ای بورس
دوشنبه ۳۱ مرداد۱۳۹۰

9 اصل برای سرمایه گذاری در بورس

• دیدگاه بلند مدت داشته باشید. اگر همیشه بخواهید به صورت کوتاه مدت فکر کنید در دوره رکود بازار آسیب های جدی می بینید.
• در سبد خود از صنایع مختلف سهم داشته باشید.
• در هنگام خرید همرنگ جماعت نشوید.
• همیشه مقداری پول نقد داشته باشید تا بتوانید از کلیه فرصت های بازار استفاده کنید و اگر پولتان را تبدیل به سهام کردید تعدادی از سهامتان را که برایتان سودده بوده را به پول تبدیل کنید.
• هیچ گاه بر روی سهام خود تعصب نداشته باشید و با کشف اخبار جدید نسبت به بهبود سبد خود اقدام کنید.
• اگر فردی با دیدگاه بلند مدت هستید به دنبال صنایع مادر بروید.
• از دوره رکود بازار نهراسید چرا که می تواند بهترین دوران برای شما باشد. در این دوره شما می توانید با فرصت طلبی بهترین نتایج را کسب کنید.
• در پی گسترش یک شایعه اقدام به خرید نکنید.
• هیچ وقت منتظر یک معجزه نباشید و تا می توانید به تجزیه و تحلیل شرکت ها بپردازید.

وبلاگ سهم من از بورس

آموزش مقدماتی و حرفه ای بورس
دوشنبه ۳۱ مرداد۱۳۹۰

نکات اساسی در خصوص خرید سهام (قسمت دوم)

راهبرد خود را با معیاری اثبات شده و قابل اندازه گیری مشخص کنید مهم نیست که راهبرد معاملاتی شما چیست. مهم آن است که راهبرد شما باید به نحوی مشخص قابل اندازه گیری و تعریف باشد. همه ما به نحوی در معرض تصمیم-گیری های احساساتی قرار داریم ولی می توانیم همواره به حرف عقل گوش کنیم. به همین دلیل راهبرد شما باید غیرمبهم و واضح باشد و دقیقاً براساس پارامترهایی عددی و صریح اجرا شود. منتظر ترازنامه­ ها و صورت­ های سود و زیان خوب باشید صورت سود و زیان و ترازنامه حاوی اطلاعات بسیار مهمی در مورد شرکت هستند. یکی از مسایل مهم حاشیه ی سود شرکت است. حاشیه ی سود شرکت نشان-دهنده ی توانایی شرکت در بهره گیری درست از منابع است. به عنوان مثال اگر دو شرکت 10 میلیارد تومان فروش داشته باشند ولی یکی 8 میلیارد و دومی 4 میلیارد تومان هزینه کنند، مطمئنا دومی بهتر است. مساله مهم دیگر بدهی شرکت-هاست. بدهی بالا همیشه هم برای ما و هم برای شرکت ها خطرناک است. سهام­ داران شرکت را در نظر داشته باشید اینکه کارمندان و مدیران شرکت سهام دار آن باشند از اهمیت بالایی برخوردار است. هیچ کس به اندازه ی کسانی که در شرکت کار می کنند نسبت به محصولات و وضعیت مالی آن مطلع نیستند. اگر قرار باشد شرکت محصول مناسب و پرفروشی عرضه کند، حتما مدیران و افراد مطلع داخل شرکت اقدام به خرید سهام آن خواهند کرد. از سوی دیگر وقتی مدیران و کارمندان شرکت سهام دار آن باشند برای پیشرفت شرکت بیشتر تلاش خواهند کرد. سهام را براساس معیارهایی مناسب مقایسه کنید سهام شرکت ها را می توان براساس معیارهای مناسب مقایسه کرد. به عنوان مثال معیارهایی مانند P/E، ارزش کنونی جریان نقدی آتی، نسبت قیمت به ارزش دفتری و درصد افزایش سود همگی معیارهای خوبی برای مقایسه ی سهام هستند. تحقیقات گسترده­ ای انجام دهید تمام تحلیل گران بزرگ بر مساله ی تحقیقات گسترده، تاکید کرده اند. به قول وارن بافت وقتی می خواهید سهمی بخرید باید همان قدر حساس باشید که انگار می-خواهید شرکت خود را خریداری نمایید. همواره تحقیقات خود را براساس دانش و توانایی های خود انجام دهید. کار شما، ارتباط ها و خریدهای شما همواره منبع بسیار مهمی برای تحقیقات به شما می روند. دلیل روشن و مشخص برای خرید سهم داشته باشید همواره باید دلیلی روشن و مشخص برای خریدهای خود داشته باشید. این که براساس حرف مردم و شایعات و مواردی از این قبیل سهمی را بخرید همانقدر کار درستی است که براساس حرف بچه های کودکستان بخرید. اگر از بزرگانی مانند وارن بافت، لینچ و اونیل بپرسید چرا سهمی را خریده اند در چند ثانیه دلیل آن را به شما خواهند گفت. دلیل شما می تواند بسیار متنوع باشد ولی باید چیزی روشن و مشخص و نه براساس حدس و گمان باشد. همیشه سهام را ارزان بخرید اصل کلی آن است که همواره سهام را ارزان بخرید. عده ای سهام را با قیمت های پایین می خرند. یعنی پس از افت قیمت آن را خریداری می کنند. عده ای نیز با افزایش قیمت و عبور از حداکثر قبلی، آن را می خرند. در هر دو حالت سرمایه گذار انتظار دارد قیمت سهم افزایش یابد و درنتیجه آن را در قیمتی پایین تر می خرد. در این میان کسانی مانند وارن بافت دو طرفه هستند زمانی سهم را ارزان و سهامی آن را پس از گذشتن از قیمت حداکثر قبلی خریداری می کنند. بر سهام سودده­ خود بیافزایید همواره در هر فعالیت اقتصادی باید بخش های سودده را تقویت و بخش های زیان ده را تعطیل کرد. در سهام نیز همین مساله وجود دارد. باید سهام زیان ده را فروخت و سهام سودده را افزایش داد. به این ترتیب از زیان های زیاد و کوچک و سودهای کم و بزرگ برخوردار خواهید شد. برای بررسی شرکت ها نیز روش های متعددی وجود دارد. برخی مانند اونیل قیمت را عامل اصلی دانسته و تا زمان افزایش قیمت آن را نگه می دارند. ولی کسی مانند وارن بافت تا زمانی سهم را نگه می دارد که وضعیت صورتهای مالی آن مناسب بوده و مدیران با سهام داران رو راست باشند.

آموزش مقدماتی و حرفه ای بورس
دوشنبه ۳۱ مرداد۱۳۹۰

معرفی انواع اوراق بهادار

سهام عادی
متداول ترین نوع اوراق بهادار در بازار ایران است. سهام عادی توسط هر شرکت منتشر شده و از ارزشی اسمی برخوردار است (در ایران 1000 ریال است). تعداد سهام منتشر شده ی شرکت برابر است با سرمایه ثبت شده ی شرکت تقسیم بر ارزش اسمی. درنتیجه شرکتی با 500 میلیون ریال ارزش اسمی دارای 500 هزار سهم است. شرکت های پذیرفته شده در بورس از طریق عرضه ی اولیه سهام خود را به فروش می رسانند. توجه داشته باشید سرمایه شرکت با ارزش آن برابر نیست. سهام داران به نسبت تعداد سهام عادی خود مالک شرکت هستند درنتیجه اگر کسی 1 میلیون سهم از ده میلیون سهم شرکتی را داشته باشد مالک 10 درصد آن است. در قانون بورس ایران محدودیت هایی در مورد سقف مالکیت شرکت توسط افراد حقیقی و حقوقی وجود دارد. همچنین سهام دار به نسبت مالکیت خود در مجمع عمومی شرکت دارای حق رای است.
در کشورهای دیگر، شرکت می تواند سهام عادی منتشر کرده ولی آن را به فروش نرساند. همچنین شرکت قادر به بازخرید سهام خود است. از طرفی رابطه ی مستقیمی بین تعداد سهام منتشره و سرمایه ی ثبت شده شرکت وجود ندارد. تمامی این موارد براساس قوانین ایران ممنوع هستند.

سهام ممتاز
سهام ممتاز نوعی سهم است که از سود مشخصی برخوردار است. به عنوان مثال سهام ممتازی که دارای سود ده درصد بوده و ارزش آن 1000 ریال است در آخر سال مالی 100 ریال سود دریافت خواهد کرد. همچنین سهام ممتاز از نظر پرداخت سود بر سهام عادی اولویت داشته و پس از پرداخت سود سهام ممتاز، سهام عادی سود دریافت خواهند کرد. معمولا سهام ممتاز در مجمع عمومی شرکت دارای حق رای نیست.

حق تقدم
شرکت های بورسی می توانند به منظور توسعه ی فعالیت های خود افزایش سرمایه دهند. افزایش سرمایه به روش های گوناگونی انجام می شود. یکی از روش های افزایش سرمایه که به آن افزایش سرمایه از محل آورده ی نقدی گفته می شود، با انتشار حق تقدم انجام می گیرد. در این روش شرکت به میزان درصد افزایش سرمایه، گواهینامه ی حق تقدم منتشر می کند و آن ها را به سهام داران خود می دهد.
به عنوان مثال فرض کنید شرکتی دارای 1000 سهم است و 50 درصد افزایش سرمایه دهد. در این حالت هر کسی به تعداد نصف سهام خود حق تقدم دریافت می کند. یعنی کسی که 20 سهم داشته، 10 گواهی حق تقدم دریافت می کند. حال سرمایه گذار با سه انتخاب روبروست: یا در مهلت مقرر به ازای هر حق تقدم مبلغ 1000 ریال به حساب شرکت واریز کرده و در افزایش سرمایه، شرکت می کند. پس از گذشتن مدتی، حق تقدم سهامدار فوق به سهام عادی تبدیل می شود. در حالت دوم، سهام دار می توان در زمان مشخص شده، گواهی حق تقدم خود را مانند سهام عادی در بازار بورس به فروش برساند. در این صورت وی مبلغ فروش را دریافت می کند و دیگر در افزایش سرمایه، شرکت نخواهد داشت و حق تقدم به خریدار منتقل می شود. محدودیت های خرید و فروش حق تقدم با سهام عادی فرق می کند. در حالت سوم، سهام دار هیچ کاری انجام نداده و خود شرکت پس از پایان مهلت قانونی می تواند حق تقدم را به فرد دیگری فروخته و پس از کسر مبلغ مجاز، مانده ی فروش را به سهام دار دهد.

سهام جایزه
روش دیگر برای افزایش سرمایه، انتشار سهام جایزه است. در این روش شرکت اندوخته ی نقدی خود را که طی سال های گذشته به دست آورده به سرمایه تبدیل می کند و درنتیجه سهامداران نباید مبلغی پرداخت کنند. این روش را افزایش سرمایه از محل مطالبات نیز می گویند. سهام منتشر شده در این حالت سهام جایزه نام دارد.

اوراق مشارکت
روشی برای تامین مالی پروژه های شرکت است. شرکت پس از تدوین برنامه و اخذ مجوزهای لازم می تواند اقدام به انتشار و فروش اوراق مشارکت نماید. اوراق مشارکت مانند سهام ممتاز دارای نرخ سود اسمی هستند که در موعدهای مشخص به خریداران پرداخت می شود. اوراق مشارکت دارای تاریخ سررسید هستند که در آن تاریخ مبلغ اولیه ی اوراق مشارکت (مبلغ اسمی مندرج بر روی اوراق مشارکت) به مالک اوراق پرداخت می شود. برخی از اوراق مشارکت از قابلیت تبدیل به سهم در تاریخ سررسید برخوردارند. در کشورهای دیگر اوراق مشارکت در انواع بیشتری منتشر شده و نام آن نیز اوراق قرضه است.

مشتقات (Derivatives)
ابزار مشتقه، اوراق بهاداری هستند که به خودی خود ارزش ذاتی ندارند و ارزش آن ها براساس دارایی اصلی دیگری تعیین می شود. به عبارت دیگر براساس یک دارایی اصلی یا زیربنایی، اوراق بهاداری فرعی ایجاد می شود. این اوراق بهادار با وجود آن که ارزش ذاتی ندارند ولی مانند یک اوراق بهادار مستقل در بورس معامله می شوند. ابزار مشتقه ی بسیار متنوعی در بازارهای بین المللی وجود دارند ولی مهم ترین آن ها در ایران اختیار معامله و قرارداد آتی هستند که در ادامه به طور خلاصه شرح داده می شوند.

اختیار معامله (Option)
اختیار معامله نوعی اوراق بهادار است که در بازار بورس ایران وجود ندارد. اختیار معامله دو نوع کلی دارد: Call یا اختیار خرید و Put یا اختیار فروش. به طور کلی قراردادهای اختیار دربرگیرنده نوعی حق هستند که می توان در صورت لزوم از آن ها استفاده کرد. در قرارداد اختیار خرید، خریدار حق خرید اوراق بهاداری را در زمانی مشخص می خرد (اختیار فروش نیز به همین شکل است). به عنوان مثال فرض کنید فردی حق خرید 1000 سهم شرکت X را طی سه ماه آینده در قیمت 120 تومان به قیمت 200 تومان می خرد. طی سه ماه آینده سهم X تغییرات زیادی خواهد کرد. حال فرض کنید در زمان سررسید قیمت سهم افت کرده و 100 تومان باشد درنتیجه اختیار خرید برای خریدار سودی نخواهد داشت زیرا وی می تواند سهم را 120 تومان بخرد. دراینحالت وی 200 تومان (بهای اختیار خرید) را از دست داده است. حال اگر در زمان سررسید قیمت سهام 250 تومان باشد، خریدار می تواند اختیار خود را اعمال کرده و سهم را به قیمت 120 تومان از فروشنده اختیار خرید بخرد و در بازار 250 تومان بفروشد. توجه داشته باشید که دارنده ی اختیار خرید مختار است که سهام را بخرد ولی فروشنده ی آن مجبور است که سهام را بفروشد. همین داستان در مورد اختیار فروش نیز وجود دارد. از نظر اعمال حق اختیار معاملات به دو دسته اروپایی و آمریکایی تقسیم می شوند. اختیار معاملات اروپایی را فقط می توان در زمان سررسید اعمال کرد ولی در مورد آمریکایی ها طی هر زمانی قبل از سررسید امکان اعمال وجود دارد.
به طور کلی مباحث مرتبط با اختیار معاملات پیچیده تر از سهام عادی بوده و سناریوها و حالات بسیار متعددی را شامل می شود. هدف از چنین ابزاری افزایش نقدشوندگی بازار، پوشش خطر برای معاملات سهام و کاهش هزینه ی سهام داران است. به عنوان مثال فرض کنید شما اختیار فروش 1000 سهم شرکت X را در قیمت 200 تومان به قیمت 500 تومان بخرید (قیمت کنونی 220 تومان است). اگر طی سه ماه آینده قیمت سهم به 110 تومان برسد شما می توانید اختیار فروش خود را اعمال کرده و سهم خود را به فروشنده ی اختیار فروش، 200 تومان بفروشید و از بازار 110 تومان بخرید. در چنین حالتی شما در هر سهم 90 تومان سود کرده-اید. به عبارت دیگر شما از کاهش قیمت سهم سود کرده اید! در حالت های پیچیده تر می توان چندین اختیار معامله را ترکیب کرد و نوعی استراتژی بوجود آورد (به عنوان مثال حالتی ایجاد کرد که اگر قیمت سهمی تا سه ماه بعد بین 100 تا 300 تومان بود شما سود کرده و در غیراینصورت فقط مبلغ پرداختی بابت اختیار معامله را از دست دهید).
چنین ابزاری را ابزار مشتقه می گویند زیرا خود ماهیتی مستقل ندارند و برای سایر اوراق بهادار از قبیل سهام عادی، شاخص و قراردادهای آتی تعریف می شوند. بیشترین کاربرد اختیار معامله برای سهام عادی و شاخص است.

قرارداد آتی (Future)
قرارداد آتی ابزار مشتقه ی است که بیشتر برای بازار کالاها، شاخص و ارز کاربرد دارد. در قرارداد آتی دو طرف معامله قرار می گذارند که در زمانی مشخص (مثلا سه ماه آینده) و با قیمتی معلوم ابزار مورد معامله (کالا یا ابزارهای مالی) را معامله کنند. برخلاف اختیار معامله، در اینجا نوعی تعهد وجود ندارد. معمولا قراردادهای آتی منجر به تحویل فیزیکی کالا نشده و به صورت نقدی تسویه می شوند.
یکی از کاربردهای اصلی قراردادهای آتی پوشش خطر در معاملات دیگر است. فرض کنید شما معامله ای با یک شرکت خارجی به ارزش صد میلیون یورو دارید. قرار است پول چهار ماه دیگر پرداخت شود. طی این چهار ماه تغییرات قیمت یورو می تواند برای شما بسیار خطرناک باشد. پس با خرید قرارداد آتی صد میلیون یورو در قیمتی معلوم (مثلا 1350 تومان) برای چهار ماه دیگر شما خود را در برابر تغییرات قیمت یورو مصون کرده و بهتر می توانید برنامه ریزی کنید. البته افراد زیادی نیز به صرف کسب سود از تغییرات قیمت وارد بازار قراردادهای آتی می شوند.
در زمان انجام معاملات قراردادهای آتی شما باید درصدی از مبلغ قرارداد را که توسط بورس تعیین می شود به عنوان ودیعه نزد بورس بسپارید. قراردادها هر روز تسویه می شوند و درنتیجه اگر تغییرات قیمت به نفع شما باشد ودیعه ی شما افزایش یافته و در غیراین صورت ودیعه ی شما کاهش می یابد. اگر مبلغ ودیعه کمتر از آستانه ای مشخص شود، باید میزان ودیعه را تا حد اولیه افزایش دهید. در هر زمانی قبل از سررسید قرارداد، می توانید با معامله قراردادی در جهت مقابل از بازار خارج شوید (مثلا اگر قرارداد خرید 100 میلیون یورو را برای سه ماه بعد خریده اید می توانید یک ماه بعد با فروش قرارداد خرید صد میلیون یورو، از بازار خارج شوید).

صکوک
نوعی اوراق قرضه ی اسلامی است که براساس موازین شرع طراحی شده است. ساختار پرداخت بهره ی اوراق قرضه ی غربی مطابق با موازین شرعی نیست. ناشر اوراق صکوک، گواهی ای را به سرمایه گذاران می فروشد و سپس آن را با قیمتی مشخص دوباره از خریداران اجاره می کند. همچنین فروشنده تعهد می کند در تاریخی مشخص، اوراق را با قیمتی معلوم از خریداران بازخرید کند. ناشر اوراق صکوک باید ارتباطی مشخص و واضح بین بازده و وجه نقد ناشی از فعالیت ها با دارایی خریداری شده ایجاد کند. به عبارت دیگر، تامین مالی باید مبتنی بر دارایی مشهود باشد.

آموزش مقدماتی و حرفه ای بورس
دوشنبه ۳۱ مرداد۱۳۹۰

عوامل موثر بر تغییرات قیمت سهام

در اینجا ما ۱۳ عامل اصلی و اساسی را برای شما عنوان کرده ایم که به صورت کلی٬ اگر شاهد افزایش یا کاهش قیمت سهامی هستید٬ مطمئن باشید که یک یا چند عامل از این عوامل ۱۳ گانه در آن موثر بوده است.

شما میتوانید با مدنظر قرار دادن این عوامل ۱۳ گانه٬ سهام خود را خرید و فروش کنید تا بیشترین سود و کمترین زیان متوجه سرمایه شما شود. حال این ۱۳ اصل را به دقت بخوانید و آن را به خاطر بسپارید:

۱-‌ بودجه شرکت و پیش‌بینی سود هر سهم‌

شاید بتوان مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر قیمت سهم را در این قسمت جست‌وجو کرد به همین خاطر دقت هرچه بیشتر و بررسی کلیه اجزای گزارش‌های بودجه‌ای از اهمیت زیادی برخوردار است. توجه به بودجه سالانه شرکت و پیش‌بینی تولید، فروش و سود هر سهم و کنترل بودجه در گزارشات میان دوره‌ای و میزان تحقق پیش‌بینی‌ها و تعدیلات بودجه‌ای طی دوره در تغییرات قیمت سهام تاثیر بسزایی دارد.

2- تغییرات قیمت سهام در سالیان گذشته و میزان تولید و فروش یکسان‌

بررسی سابقه تاریخی تعدیلات قیمت سهام در دوره‌های مالی متواتر و تغییرات متغیرهای بودجه‌ای در مقاطع سه‌ماهه و میزان تحقق تولید و فروش و سود هر سهم در هر مقطع و بررسی علل جهش ناگهانی در مقاطع بررسی می‌گردد. البته این موضوع را نیز باید در نظر داشت که میزان تحقق پیش‌بینی فروش مهم‌تر از تولید و سایر عوامل است.

زیرا رشد تولید در صورت عدم فروش می‌تواند باعث هزینه‌های انبارداری، بهره‌ بانکی و فرصت از دست رفته و غیره شود. همچنین فصلی بودن فروش را می‌توان ملحوظ کرد.

3‌- وضعیت خاص صنعت‌

بررسی وضعیت خاص هر صنعت نیز در قیمت سهام شرکت‌های زیرمجموعه آن صنعت موثر است در این زمینه طبقه‌بندی‌های مختلفی از صنایع به عمل آمده و نسبت‌های تطبیقی صنعت نیز تعریف شده است. در کشورهای صنعتی، صنایع در حال رشد شامل شرکت‌های کامپیوتری و مهندس ژنتیک و پزشکی هستند و یا صنایع تدافعی شامل شرکت‌های غذایی و دارویی و صنایع حساس و نرخ بهره مانند شرکت سرمایه‌گذاری هستند.

البته در کشورهای مختلف مزیت‌های نسبی تعیین‌کننده هستند که در کنار موارد فوق نباید فراموش کرد. وجود بحران در یک صنعت در اثر عوامل مختلفی همچون واردات، کاهش تقاضا و غیره می‌تواند شرکت‌های موفق را نیز تحت‌تاثیر قرار دهد.

4- سیاست‌های پولی و مالی کشور

سیاست‌های کلان حاکم بر اقتصاد و تغییرات نرخ ارز و سیاست‌های انبساطی و انقباضی عوامل تاثیرگذار بر سوددهی شرکت‌ها و قیمت سهام است، برای مثال کاهش نرخ بهره در سال 1380 باعث شد نسبت قیمت به عایدی هر سهم (P/E) در بورس اوراق بهادار تهران افزایش یابد.

5- تقسیم سود سهام‌

سیاست تقسیم سود سهام عامل مهمی در تغییرات قیمت سهام است میزان تقسیم سود و نسبت درصد سود نقدی بر سود هر سهم و همچنین زمان پرداخت سود سهام همگی می‌تواند بیانگر وضعیت مطلوب سهام یک شرکت باشد و سهامداران را به خرید سهام شرکت قبل از برگزاری مجمع عمومی سالانه ترغیب کند.

6- طرح‌های توسعه و افزایش سرمایه‌

در مواردی پیش‌بینی می‌شود طرح‌های توسعه یک شرکت که در سالیان بعد اجرا خواهد شد بر سود خالص شرکت و نیز سود هر سهم آن تاثیر زیادی بگذارد به همین علت تقاضا برای خرید سهام آن شرکت بالا رفته و قیمت آن نیز افزایش می‌یابد همچنین افزایش سرمایه در هر شرکت نیز بر روی قیمت سهام آن تاثیر زیادی دارد. البته افزایش سرمایه به خودی خود نمی‌تواند پدیده‌ای مثبت یا منفی تلقی شود بلکه منابع و مصارف افزایش سرمایه است. آیا از محل آورده نقدی یا مطالبات حال شده تامین می‌شود. همچنین سرمایه اضافی صرف طرح توسعه یا جهت بحران مالی است. معمولاً سرمایه‌گذاران افزایش سرمایه از محل اندوخته‌ها و سود انباشته و به مصرف طرح توسعه را مطلوب می‌دانند.

در داروسازی امین مجوز طرح توسعه شرکت در سال 81 از سازمان صنایع و معادن استان اصفهان برای تولید 30 قلم محصول جدید اخذ شده است. سال‌های اجرای برنامه به مدت 4 سال از سال 1381 لغایت پایان سال 1384 تعریف شده است. همچنین به استناد ماده 138 قانون مالیات‌های مستقیم طی 4 سال برنامه 50 درصد مالیات سود ابزاری صرف طرح توسعه مشمول معافیت مالیاتی است. مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت نیز به جهت هزینه‌های طرح توسعه و اصلاح ساختار مالی افزایش سرمایه‌ شرکت را از 5/7 به 5/22 میلیارد ریال از محل مطالبات حال شده و آورده نقدی و طی سه مرحله و سه سال تصویب نموده است. مرحله اول به میزان 100 درصد از 5/7 به 15 میلیارد ریال در سال 1381 محقق شده و مرحله دوم آن به میزان 50درصد از 15 به 5/22 میلیارد ریال در سال 1382 در حال حاضر در شرف انجام است و

مرحله سوم آن به میزان 3/33درصد از 5/22 به 30 میلیارد ریال در سال 1382 محقق خواهد شد.

7- ترکیب دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌

شرکت‌هایی که دارایی آنان چندان مستهلک نشده است بیشتر مورد توجه سهامداران می‌باشند همچنین شرکت‌هایی که دارایی‌های خود را در سرمایه‌گذاری‌‌های مولد متمرکز کرده و مدیریت پرتفوی بهینه‌ای اعمال می‌کند موجب افزایش تقاضا برای خرید سهام خود هستند.

8- اعتبار و سابقه شرکت‌

در مواردی میزان اعتبار شرکت و سابقه قبلی آن روی ذهنیت سرمایه‌گذاران اثر گذاشته و آنان را به خرید سهام شرکت ترغیب می‌کند.

9- بدهی‌های احتمالی‌
وجود برخی از بدهی‌های احتمالی در یک شرکت مانند محکومیت شرکت در یک دعوای حقوقی یا کسر ذخایر مالیاتی یا تغییرات نرخ ارز یا موارد مشابه می‌تواند روی تقاضای خرید سهام شرکت، اثر منفی داشته باشد و قیمت آن را کاهش دهد.

10- اطلاعات درونی شرکت و شایعات‌

شاید بتوان یکی از عوامل موثر در تغییرات قیمت سهام را دسترسی سودجویان به اطلاعات درونی شرکت‌ها اعم از مثبت یا منفی و نیز وجود شایعات ماهوی و داخلی در بازار اعم از واقعی یا کاذب نام برد این امر در بازارهایی که از کارایی ضعیفی برخوردارند و کمتر تحلیلگر مالی وجود دارد نمود زیادی پیدا می‌کند.

11- نسبت قیمت به درآمد هر سهم P/ E

P/E یکی از معیارهای مهم در تصمیم‌گیری برای خرید سهام شرکت است. این تابعی از نرخ‌های بهره و نرخ بازده مورد انتظار نسبت سرمایه‌گذاران است و در کشورهایی که نرخ تورم پایین است مقدار آن بالا و در کشورهایی با نرخ تورم بالا پایین می‌باشد. البته از این نکته نباید غافل بود که اتکا صرف به این نسبت می‌تواند گمراه‌کننده باشد. مقدار سود هر سهم و میزان تحقق آن نقش مهمی در اعتماد سرمایه‌گذاران به این نسبت دارد. در نتیجه می‌توان گفت که تنها مقدار این نسبت معیار تصمیم‌گیری نمی‌باشد بلکه میزان تحقق آن است که بیشتر مد نظر سهامداران است.

12- عرضه و تقاضای سهام‌

کلیه موارد فوق روی عرضه و تقاضای سهم یک شرکت اثرگذار بوده و می‌تواند با فروش یکی بر دیگری موجب کاهش یا افزایش قیمت سهام آن شود.

13- مدیریت شرکت‌

وجود مدیریت قوی، با ثبات و کارآفرین در یک شرکت روی قیمت سهام اثر زیادی دارد. بعضی از شرکت‌ها با تعویض مدیر قوی خود با کاهش قیمت سهام روبه‌رو شده‌اند و بالعکس بدیهی است مدیریت قوی و هوشمند می‌تواند تمام پارامترهای فوق را متاثر و شرکت را متحول کند.

- در پایان برای خرید و فروش سهام و ورود به بازار سرمایه نیاز به مطالعه، مشاوره یا تجزیه و تحلیل عمیق اطلاعات است.

آموزش مقدماتی و حرفه ای بورس
دوشنبه ۳۱ مرداد۱۳۹۰